สุภาษิต
Select chapter 23

สุภาษิต 23

คำสอนที่

1เมื่อเจ้ารับประทานอาหารร่วมกับเจ้าบ้านผ่านเมือง
จงระมัดระวังสิ่ง[a]ที่อยู่ตรงหน้าเจ้าให้ดี
หากเจ้าตะกละเห็นแก่กิน
ก็จงเอามีดจ่อคอหอยตนเองไว้
อย่าปรารถนาสิ่งโอชะของเขา
เพราะอาหารนั้นเป็นสิ่งลวงตา

คำสอนที่

อย่าตรากตรำจนอ่อนล้าเพียงเพื่อหวังร่ำรวย
อย่าวางใจในความเฉลียวฉลาดของเจ้า
แค่พริบตาเดียวทรัพย์สมบัติก็จะลับหายไป
เพราะมันจะติดปีกบิน
หนีไปในท้องฟ้าเหมือนนกอินทรี

คำสอนที่

อย่ากินอาหารของคนตระหนี่ถี่เหนียว
อย่าปรารถนาสิ่งโอชะของเขา
เพราะเขาเป็นคนชนิดที่คอยคิดคำนวณอยู่ในใจ[b]
ปากก็พูดว่า “เชิญกินดื่มเถิด”
แต่ใจไม่ได้อยู่กับเจ้าเลย
เจ้าจะต้องสำรอกสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่กินเข้าไป
และต้องสิ้นเปลืองคำขอบคุณ

คำสอนที่

อย่าเปลืองลมปากกับคนโง่
เพราะเขาจะเหยียดหยามคำแนะนำที่ฉลาดของเจ้า

คำสอนที่

10 อย่าโยกย้ายหลักเขตเก่าแก่
หรือรุกล้ำที่ดินของลูกกำพร้าพ่อ
11 เพราะองค์ผู้ปกป้องของเขาทรงเข้มแข็ง
พระองค์จะทรงว่าความให้เขา

คำสอนที่

12 จงเปิดใจรับคำสั่งสอน
และเงี่ยหูฟังถ้อยคำแห่งความรู้

คำสอนที่

13 อย่าละเลยการตีสั่งสอนลูก
หากเจ้าตีสอนลูกด้วยไม้เรียว เขาจะไม่ตาย
14 เจ้าต้องตีสอนเขาด้วยไม้เรียว
แล้วจะช่วยเขาให้พ้นจากความตาย

คำสอนที่

15 ลูกเอ๋ย หากเจ้ามีใจฉลาด
เราก็ปลื้มใจ
16 เมื่อเจ้าเอ่ยปากกล่าวสิ่งที่ถูกต้อง
จิตวิญญาณของเราก็แช่มชื่น

คำสอนที่

17 อย่าให้ใจของเจ้าอิจฉาคนบาป
แต่จงกระตือรือร้นในการยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าตลอดเวลา
18 เพราะมีอนาคตรอเจ้าอยู่แน่นอน
และความหวังของเจ้าจะไม่สูญสิ้น

คำสอนที่

19 ลูกเอ๋ย จงฟังและเฉลียวฉลาด
จงรักษาใจให้อยู่ในทางที่ถูกต้อง
20 อย่าร่วมวงสำมะเลเทเมากับคนขี้เหล้าเมายา
และคนเห็นแก่กิน
21 เพราะคนขี้เมาและคนตะกละจะยากจน
และความสะลึมสะลือทำให้เขาเหลือแต่ผ้าขี้ริ้วพันกาย

คำสอนที่

22 จงฟังคำของพ่อผู้ให้ชีวิตแก่เจ้า
และอย่าดูหมิ่นแม่ของเจ้าเมื่อนางแก่ตัวลง
23 จงซื้อความจริงและอย่าขายสิ่งเหล่านี้
คือ สติปัญญา คำสั่งสอน[c] และความเข้าใจ
24 พ่อของคนชอบธรรมก็สุขใจมาก
คนที่มีลูกฉลาดก็ชื่นชมในตัวลูก
25 จงทำให้พ่อแม่ยินดี
ให้แม่ผู้ที่คลอดเจ้าได้ปลื้มใจ!

คำสอนที่

26 ลูกเอ๋ย ขอใจของเจ้าให้เราเถิด
จงให้ตาของเจ้าปีติยินดีในทางของเรา
27 เพราะหญิงโสเภณีเป็นหลุมลึก
และหญิงเสเพลก็เป็นบ่อแคบ
28 นางซุ่มรอเหยื่อเหมือนโจร
พาให้ชายคนแล้วคนเล่าไม่ซื่อสัตย์ต่อภรรยาของตน

คำสอนที่

29 ใครหนอที่ทุกข์ระทม? ใครหนอที่โศกเศร้า?
ใครหนอที่วิวาท? ใครหนอที่เพ้อพล่าม?
ใครหนอเจ็บตัวโดยไม่จำเป็น? ใครหนอที่มีตาแดงก่ำ?
30 ก็คือคนที่จมอยู่กับเหล้า
คนที่ทดลองชิมเหล้าผสมหลากชนิด
31 อย่าจ้องดูเหล้าองุ่นเมื่อมันสีแดงสวย
เมื่อมันส่องประกายอยู่ในถ้วย
เมื่อมันดื่มลื่นคอ!
32 ในบั้นปลาย มันฉกกัดเหมือนงู
ปล่อยพิษเหมือนงูพิษ
33 ตาของเจ้าจะเห็นภาพหลอนแปลกๆ
ความคิดเลอะเลือนสับสน
34 เจ้าจะเป็นเหมือนคนที่นอนลอยอยู่กลางทะเล
และเหมือนคนที่นอนอยู่บนเสากระโดงเรือ
35 เจ้าจะพูดว่า “เขาฟาดแต่เราไม่เจ็บ! เขาทุบตีแต่เราไม่รู้สึก!
เมื่อไรเราจะตื่นนะ จะได้ไปดื่มอีก”

Footnotes

  1. 23:1 หรือผู้
  2. 23:7 หรือเพราะเมื่อเขาคิดอยู่ในใจ / ดังนั้นเขาจึงกำลังคิดราคา หรือ เพราะเมื่อเขาจัดงานเลี้ยง / ดังนั้นเขากำลังคิดเรื่องราคา
  3. 23:23 หรือวินัย