สุภาษิต 27

¹อย่าโอ้อวดเรื่องของวันพรุ่งนี้
เพราะเจ้าไม่รู้ว่าในวันหนึ่งจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง

² อย่ายกย่องตัวเองด้วยปากของเจ้าเอง
ให้คนอื่นเป็นผู้ยกย่อง ไม่ใช่ด้วยริมฝีปากของเจ้าเอง

³ หินก็หนัก ทรายก็หนัก
แต่การยั่วโมโหของคนโง่หนักยิ่งกว่าทั้งสองอย่างนั้น

⁴ ความโกรธนั้นโหดร้าย และโทสะนั้นท่วมท้น
แต่ใครเล่าจะทนเผชิญความอิจฉาริษยาได้?

⁵ ตักเตือนอย่างเปิดเผย
ยังดีกว่าซ่อนคำเตือนไว้ด้วยความรัก

⁶ บาดแผลที่เพื่อนทำก็ยังน่าเชื่อถือ
แต่จูบของศัตรูก็พร่ำเพรื่อไม่จริงใจ

⁷ คนที่อิ่มแล้วเหยียบย่ำน้ำผึ้งจากรวง
ส่วนผู้ที่หิวโหย ทุกสิ่งที่ขมก็มีรสหวาน

⁸ คนที่เตลิดหนีออกจากบ้าน
ก็เหมือนนกเตลิดหนีออกจากรัง

⁹ น้ำอบน้ำหอมทำให้ชื่นใจ
คำแนะนำจากใจของเพื่อนทำให้ชื่นจิต

¹⁰ อย่าละทิ้งมิตรสหายของเจ้าหรือของครอบครัวเจ้า
และอย่าไปบ้านพี่น้องเมื่อเจ้าทุกข์ยากลำบาก
เพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้ก็ดีกว่าพี่น้องที่อยู่ไกล

¹¹ ลูกเอ๋ย จงฉลาดและทำให้เราปลาบปลื้มใจ
เราจะได้ตอบคนที่สบประมาทเรา

¹² คนมีวิจารณญาณเห็นภัยอันตรายและหลบเข้าที่กำบัง
ส่วนคนโง่เดินลุยต่อไปและต้องทุกข์ทนกับผลที่ตามมา

¹³ จงยึดเสื้อผ้าของผู้ที่ค้ำประกันให้แก่คนแปลกหน้า
ยึดไว้เป็นมัดจำ เมื่อเขาประกันให้หญิงเสเพล^[a]

¹⁴ ผู้ที่มาแผดเสียงอวยพรเพื่อนบ้านแต่เช้ามืด
เขาจะถือว่าเป็นคำสาปแช่ง

¹⁵ ภรรยาที่ชอบหาเรื่อง
ก็เหมือนหลังคารั่วภายใต้พายุฝน
¹⁶ ห้ามนางก็เหมือนห้ามลม
หรือเอามือคว้าน้ำมัน

¹⁷ เหล็กลับเหล็กได้ฉันใด
คนเราก็ลับกันได้ฉันนั้น

¹⁸ ผู้ที่ดูแลต้นมะเดื่อจะได้กินผลของมัน
ผู้ที่ปกป้องดูแลเจ้านายจะได้รับเกียรติ

¹⁹ น้ำสะท้อนให้เห็นใบหน้าฉันใด
พฤติกรรมก็สะท้อนให้เห็นจิตใจของคนฉันนั้น
²⁰ แดนมรณาและแดนพินาศไม่เคยเต็มอิ่ม
ตาของคนเราก็ไม่รู้จักอิ่มหนำ

²¹ เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน เตาถลุงมีไว้สำหรับทองคำ
ส่วนคนเราพิสูจน์ได้ด้วยคำยกย่องชมเชยของเขา

²² ถึงแม้จะเอาคนโง่ใส่ครกตำเหมือนใช้สากตำข้าว
ก็ยังไม่อาจขจัดความโง่ออกจากตัวเขา

²³ จงดูแลความเป็นอยู่ของแพะแกะของเจ้าให้ดี
จงเอาใจใส่ฝูงสัตว์ของเจ้า
²⁴ เพราะทรัพย์สมบัติไม่ยั่งยืนชั่วนิรันดร์
และมงกุฎก็ไม่ได้มั่นคงตลอดทุกชั่วอายุ
²⁵ เมื่อฟางถูกเก็บไปและหญ้าใหม่งอกขึ้นมา และเมื่อพืชผักถูกเก็บเกี่ยวจากเนินเขา ²⁶ เมื่อนั้นเจ้าจะได้เสื้อผ้าจากแกะ
และเจ้าจะได้ค่านาจากแพะ
²⁷ เจ้าจะมีนมแพะพอเลี้ยงตนเองและครอบครัวของเจ้า
และบรรดาสาวใช้ของเจ้า