Nagbisita ang Rayna sang Sheba kay Haring Solomon
1Sang mabatian sang rayna sang Sheba ang pagkabantog ni Solomon, nagkadto siya sa Jerusalem agod testingan ang kaalam ni Solomon paagi sa mabudlay nga mga pamangkot. Nag-abot siya sa Jerusalem nga may upod nga madamo nga mga tinawo, kag may dala siya nga mga kamelyo nga kargado sang mga regalo nga panakot, bulawan nga puwerte kadamo, kag malahalon nga mga bato. Pagkitaay nila ni Solomon, ginpamangkot niya siya sang tanan nga gusto niya nga ipamangkot. 2 Ginsabat ni Solomon ang tanan niya nga pamangkot kag wala gid sing bisan ano nga butang nga indi niya mapaathag sa iya. 3 Sang mapamatud-an sang rayna sang Sheba ang kaalam ni Solomon, kag sang makita niya ang katahom sang palasyo nga iya ginpatindog, 4 daw indi siya makapati. Amo man sang makita niya ang pagkaon sa lamisa sang hari, ang pagdumala sang iya mga opisyal, ang pag-alagad sang iya mga suluguon kag mga manugserbi sang iya ilimnon nga may matahom nga mga uniporme, kag ang mga halad nga ginasunog nga iya ginhalad sa templo sang Ginoo.
5 Nagsiling siya sa hari, “Matuod gid man ang nabatian ko sa akon nasyon parte sa imo mga hinimuan kag kaalam. 6 Wala ako nagpati sini hasta nga nagkadto ako diri kag nakita ko ini mismo. Ang matuod, wala gani sa katunga sang akon nabatian parte sa imo ang akon nakita. Ang imo kaalam labaw pa sang sa akon nabatian. 7 Daw ano ka suwerte sang imo mga tinawo! Daw ano ka suwerte sang imo mga opisyal nga nagaalagad sa imo kay permi nila mabatian ang imo kaalam. 8 Dalayawon ang Ginoo nga imo Dios, nga nalipay sa imo kag nagbutang sa imo sa trono agod maghari para sa iya. Tungod sa gugma sang imo Dios sa Israel kag sa iya handom nga padayunon niya ini nga nasyon hasta san-o, ginhimo niya ikaw nga hari sini, agod himuon mo ang husto kag matarong sa mga tawo.”
9 Dayon ginhatagan niya si Haring Solomon sing mga lima ka tonelada nga bulawan, madamo nga mga panakot kag malahalon nga mga bato. Wala na gid sing may makatupong sa kadamuon sang panakot nga ginhatag sang rayna sang Sheba kay Haring Solomon.
10 May dala man ang mga tinawo ni Haring Solomon kag ang mga tinawo ni Hiram sang mga bulawan, mga kahoy nga almug, kag malahalon nga mga bato halin sa Ofir. 11 Gin-gamit ni Haring Solomon ang mga kahoy nga almug nga mga hagdanan sa templo sang Ginoo kag sa palasyo, kag ang iban ginhimo nga mga arpa kag mga lira para sa mga musikero. Wala gid sing pareho sina[a] nga nakita sang una sa Juda.
12 Ginhatag ni Haring Solomon sa rayna sang Sheba ang bisan ano nga ginpangayo niya. Mas sobra pa ang ginhatag ni Solomon sa iya sang sa gindala niya. Dayon nagpauli ang rayna sa iya lugar upod sang iya mga tinawo.
Ang Manggad ni Solomon
13 Kada tuig nagabaton si Solomon sing mga 23 ka tonelada nga bulawan, 14 wala labot sa mga buhis nga halin sa mga negosyante. Nagahatag man sa iya sang mga bulawan kag pilak ang tanan nga hari sang Arabia kag ang mga gobernador sang Israel.
15 Nagpahimo si Haring Solomon sang 200 ka dalagko nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga pito[b] ka kilo nga bulawan. 16 Nagpahimo man siya sang 300 ka magagmay nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga tatlo kag tunga[c] ka kilo nga bulawan. Ginpabutang niya ini tanan didto sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon.
17 Nagpahimo man ang hari sang isa ka dako nga trono nga halin sa mga bangkil sang mga elepante, kag ginhaklapan ini sang puro nga bulawan. 18 May anom ka halintang ang trono, kag may bulawan ini nga tulungtungan sang tiil. Sa kada kilid sang halambuyan sini may ara nga estatwa sang leon nga nagatindog. 19 Kag may ara man nga estatwa sang leon sa kada kilid sang halintang. Dose tanan ka estatwa sa anom ka halintang. Wala sing may makapareho sini nga trono sa bisan diin nga ginharian. 20 Ang tanan nga ilimnan ni Haring Solomon puro bulawan, kag ang tanan nga kagamitan sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon puro man bulawan. Wala ini ginhimo sa pilak kay gamay lang ang bili sang pilak sang panahon ni Solomon. 21 May mga barko man si Solomon nga pangnegosyo,[d] nga ginadala sang mga tinawo ni Hiram. Ini nga mga barko nagapauli isa ka bes sa kada tatlo ka tuig, nga may dala nga mga bulawan, pilak, bangkil sang elepante, kag dalagko kag magagmay nga klase sang mga amo.
22 Wala sing bisan sin-o nga hari sa kalibutan nga makatupong sa kaalam kag sa manggad ni Haring Solomon. 23 Ang tanan nga hari sa kalibutan nagatinguha nga makita si Solomon agod makapamati sila sa kaalam nga ginhatag sang Dios sa iya. 24 Kada tuig, ang kada isa nga nagabisita sa iya may dala nga mga regalo—mga butang nga hinimo halin sa pilak kag bulawan, mga bayo, mga armas, mga panakot, mga kabayo, kag mga mula.[e]
25 May 4,000 ka kuwadra si Solomon para sa iya mga kabayo kag mga karwahe. May 12,000 siya ka kabayo[f] nga ginbutang niya sa mga banwa nga bulutangan sang iya mga karwahe, kag ang iban didto sa iya sa Jerusalem. 26 Ginsakop niya ang tanan nga hari halin sa Suba sang Eufrates hasta sa duta sang mga Filistinhon kag sa dulunan sang Egipto. 27 Sang panahon nga siya ang hari, ang pilak sa Jerusalem daw pareho lang ka ordinaryo sa mga bato, kag ang kahoy nga sedro daw pareho kabugana sa ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa mga bulobukid sa nakatundan. 28 Ang mga kabayo ni Solomon naghalin pa sa Egipto kag sa iban pa nga mga nasyon.
Ang Katapusan sang Paghari ni Solomon
29 Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Solomon halin sa umpisa hasta sa katapusan nasulat sa Sinulatan ni Propeta Natan, sa Mensahi ni Ahia nga Taga-Shilo, kag sa Mga Palanan-awon ni Propeta Ido, nga nagasugid man parte sa paghari ni Jeroboam nga anak ni Nebat. 30 Sa Jerusalem nag-estar si Solomon samtang nagahari siya sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig. 31 Sang napatay siya, ginlubong siya sa banwa sang iya amay nga si David. Kag si Rehoboam nga iya anak ang nagbulos sa iya bilang hari.
Footnotes
- 9:11 sina: Posible ang ginatumod amo ang almug, ukon ang mga instrumento, ukon ang mga hagdanan.
- 9:15 pito: ukon, tatlo kag tunga.
- 9:16 tatlo kag tunga: ukon, lapit duha.
- 9:21 pangnegosyo: sa Hebreo, pa-Tarshish.
- 9:24 mula: sa English, mule. Ini nga sapat kaanggid sa kabayo.
- 9:25 kabayo: ukon, manugkabayo.