Si David kag si Goliat
1Karon, gintipon sang mga Filistinhon ang ila mga soldado sa Soco nga sakop sang Juda, agod magpakig-away. Nagkampo sila sa Efes Damim, sa tunga-tunga sang Soco kag Azeka. 2 Gintipon man ni Saul ang mga Israelinhon kag nagkampo sila malapit sa Kapatagan sang Elah. Nagpreparar sila sa pagpakig-away sa mga Filistinhon. 3 Nagtipon ang mga Filistinhon sa pihak nga bukid kag ang mga Israelinhon sa pihak man nga bukid, kag pulopatag sa tunga nila.
4 Karon, may isa ka tawo nga taga-Gat nga maayo mag-away. Ang iya ngalan si Goliat. Nagguwa siya sa kampo sang mga Filistinhon kag nagpalapit sa kampo sang mga Israelinhon. Sobra siyam ka tapak[a] ang iya kataason. 5 Saway ang iya helmet, kag saway man ang iya panagang sa dughan nga nagabug-at sing mga 60 ka kilo. 6 Ang iya mga paa kag mga batiis may hapin nga saway, kag may nagasablay nga saway nga sibat sa iya likod. 7 Ang iya bangkaw mabug-at kag madamol;[b] ang punta lang sini nga salsalon nagabug-at sing mga pito ka kilo. Nagauna sa iya ang manugdala sang iya taming.
8 Nagpundo si Goliat kag nagsinggit sa mga Israelinhon, “Ngaa kinahanglan pa nga tanan kamo magpakig-away? Isa lang ako nga Filistinhon pero kamo nga mga suluguon ni Saul madamo. Magpili kamo sang isa ka tawo nga magpakig-away sa akon. 9 Kon mapatay niya ako, mangin ulipon ninyo kami, pero kon mapatay ko siya, mangin ulipon namon kamo kag mag-alagad kamo sa amon. 10 Karon, ginahangkat ko kamo! Pakadtua ninyo sa akon ang tawo nga magpakig-away sa akon.” 11 Pagkabati sadto ni Saul kag sang mga Israelinhon, hinadlukan gid sila.
12 Karon, may anak si Jesse nga si David. Si Jesse isa ka Efratanhon nga nagaestar sa Betlehem nga sakop sang Juda. Tigulang na siya sang panahon ni Saul. May walo siya ka anak nga lalaki. 13 Ang tatlo niya ka magulang nga anak nag-upod kay Saul sa inaway. Ang kamagulangan amo si Eliab, ang ikaduha si Abinadab, kag ang ikatlo si Shama. 14 Ang kamanghuran amo si David. Kag samtang nagaupod ang tatlo kay Saul sa pagpakig-away, 15 si David iya nagapulopauli sa Betlehem halin sa kampo ni Saul sa pagtatap sang mga karnero sang iya amay.
16 Sa sulod sang 40 ka adlaw ginahangkat ni Goliat ang mga Israelinhon adlaw-gab-i.
17 Isa sina ka adlaw, nagsiling si Jesse kay David, “Anak, magdali-dali ka kadto sa imo mga utod sa kampo kag dal-i sila sang mga tunga sa sako nga sinanlag nga uyas kag napulo ka bilog nga tinapay. 18 Dal-i man sang napulo ka keso ang kumander sang mga soldado. Usisaa kon kamusta na ang kahimtangan sang imo mga utod, kag magbalik ka diri nga may dala nga pamatuod nga maayo ang ila kahimtangan. 19 Didto sila subong sa Kapatagan sang Elah nga nagapakig-away sa mga Filistinhon kaupod kay Saul kag sa iban nga mga Israelinhon.”
20 Gani sang madason nga adlaw, aga pa gid nagbangon si David kag nagpreparar sang pagkaon nga iya dalal-on. Ginbilin niya ang mga karnero sa isa ka manugbantay, kag dayon naglakat siya suno sa ginsiling sang iya amay. Sang pag-abot niya sa kampo sang mga Israelinhon, nagapaguwa gid ang mga soldado nga nagasinggit sa pagpakig-away. 21 Kag sang ulihi nagaatubangay na ang mga Israelinhon kag ang mga Filistinhon nga handa na sa pag-inaway. 22 Ginbilin ni David ang iya mga dala sa nagadumala sang mga kinahanglanon sang mga soldado, kag nagdalagan siya sa ginaawayan kag ginkumusta ang iya mga utod. 23 Samtang nagapakighambal siya sa ila, nag-abanse si Goliat, ang maayo mag-away nga Filistinhon nga taga-Gat, kag ginhangkat naman niya ang mga Israelinhon. Kag nabatian ini ni David. 24 Sang makita sang mga Israelinhon si Goliat, nagdinalagan sila sa puwerte nga kahadlok. 25 Nagsugilanunay sila, “Nakita bala ninyo ato nga tawo nga nagasalakay para hangkaton ang Israel? Pagahatagan sang hari sang dako nga premyo ang tawo nga makapatay sa iya. Kag indi lang ina, kundi ipaasawa pa niya ang iya anak sa iya, kag indi pagpabayaron ang ila pamilya sang buhis sa Israel.”
26 Nagpamangkot si David sa mga tawo nga nagatindog malapit sa iya, “Sin-o gid bala inang Filistinhon, nga wala nagatuo sa Dios,[c] para hangkaton ang mga soldado sang buhi nga Dios? Kag ano ang mabaton sang tawo nga makapatay sa iya agod mauntat ang iya pagpakahuya sa Israel?” 27 Ginsugid sang mga tawo sa iya ang ila ginahambalan parte sa premyo nga mabaton sang tawo nga makapatay kay Goliat.
28 Sang mabatian ni Eliab, nga kamagulangan nga utod ni David, nga nagapakighambal si David sa mga tawo, naakig gid siya. Nagsiling siya kay David, “Ngaa nagkadto ka diri? Sin-o ang ginpabantay mo sa aton mga karnero sa kamingawan nga pila na lang ka bilog? Nagahunahuna ka siguro nga daw si sin-o ka gid. Kalain sang imo batasan! Nagkadto ka diri para lang magtan-aw sang inaway.” 29 Nagsiling si David, “Ngaa ano bala ang akon ginhimo? Nagpamangkot man lang ako!” 30 Dayon gintalikdan siya ni David kag nag-atubang sa iban naman nga mga tawo kag nagpamangkot sang amo man gihapon nga pamangkot, kag amo man gihapon ang ila sabat sa iya.
31 Ang pagpangusisa ni David nakaabot kay Saul, gani ginpatawag siya ni Saul. 32 Pag-abot ni David, nagsiling siya kay Saul, “Wala sing isa nga dapat madulaan sang kaisog tungod sa sini nga Filistinhon. Ako nga imo alagad magapakig-away sa iya.” 33 Nagsabat si Saul, “Indi ka makasarang sa pagpakig-away sa sina nga Filistinhon. Bata ka pa kag siya iya mangangaway na halin sang bata pa siya.” 34 Pero nagsabat si David, “Sir, halin sang una manugbantay ako sang mga karnero sang akon amay. Kon tabanon gani sang leon ukon oso[d] ang karnero, 35 ginalagas ko ini kag ginalampusan, kag ginakuha ang karnero. Kon magbato siya sa akon ginadakop ko siya sa liog[e] kag ginalampusan hasta nga mapatay. 36 Nahimo ko ini sa leon kag sa oso, kag himuon ko man sa sinang Filistinhon nga wala nagatuo sa Dios,[f] tungod nga ginahangkat niya ang mga soldado sang buhi nga Dios. 37 Ang Ginoo nga nagluwas sa akon sa leon kag sa oso magaluwas man sa akon sa kamot sang sini nga Filistinhon.”
Nagsiling si Saul kay David, “Sige, lakat, kag kabay pa nga magaupod ang Ginoo sa imo.” 38 Ginpasuksok niya dayon kay David ang iya sulul-ubon para sa inaway—ang saway nga helmet kag ang panagang sa dughan. 39 Gintaklos dayon ni David ang espada ni Saul kag nagtilaw sa paglakat-lakat tungod nga wala siya maanad sa sina nga mga sulul-ubon. Nagsiling siya kay Saul, “Indi ako makapakig-away nga may ginasul-ob nga pareho sini, kay wala ako maanad sini.” Gani gin-uba niya ato tanan. 40 Dayon ginkuha niya ang iya sungkod, kag nagpulot sang lima ka mahining nga bato sa ililigan sang tubig kag ginsulod sa iya suludlan nga panit. Gindala niya ang iya labyog kag nagpalapit kay Goliat.
41 Nagapalapit man sa iya si Goliat nga nagauna sa iya ang manugdala sang iya armas. 42 Sang matalupangdan ni Goliat nga si David isa lang ka pamatan-on nga guwapo kag mapula-pula sing guya, ginyaguta niya siya. 43 Nagsiling siya kay David, “Ido bala ako nga gindal-an mo ako sang lipak?” Kag ginpakamalaot niya si David sa ngalan sang iya mga dios. 44 Dayon nagsiling siya, “Palapit diri, kay ipakaon ko ang imo bangkay sa mga pispis kag sa mapintas nga mga sapat!” 45 Nagsabat si David, “Nagapalapit ka sa pagpakig-away sa akon nga may espada, bangkaw, kag sibat, pero nagapalapit ako sa pagpakig-away sa imo sa ngalan sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang mga soldado sang Israel nga imo ginahangkat. 46 Sa sini nga adlaw, itugyan ka sang Ginoo sa akon; patyon ko ikaw kag utdon ang imo ulo. Kag sa sini man nga adlaw ipakaon ko ang mga bangkay sang mga Filistinhon sa mga pispis kag sa mapintas nga mga sapat, kag mahibaluan sang bug-os nga kalibutan nga may Dios ang Israel. 47 Ang tanan nga nagatipon diri makahibalo nga makaluwas ang Ginoo sa iya katawhan bisan wala sing espada ukon bangkaw, kay ang Ginoo mismo amo ang magapakig-away, kag itugyan niya kamo tanan sa amon.”
48 Samtang nagapalapit si Goliat sa iya, nagdalagan si David sa pagsugata sa iya. 49 Nagkuha si David sang bato sa iya suludlan nga panit, kag iya ini ginlabyog[g] kay Goliat, kag nagtupa ini sa iya agtang. Nagdulot gid ang bato sa iya agtang, kag natumba siya nga nagahapa sa duta.
50 Gani nagdaog si David kay Goliat paagi lang sa labyog kag sa isa ka bato. Napatay niya si Goliat bisan wala siya sing espada. 51 Nagdalagan si David kay Goliat kag ginkuha niya ang espada sini, kag gin-utod ang iya ulo. Sang makita sang mga Filistinhon nga patay na ang ila soldado nga maayo mag-away, nagpalalagyo sila. 52 Dayon nag-abanse ang mga soldado sang Israel kag Juda nga nagasinggit, kag ginlagas nila ang mga Filistinhon hasta sa Gat[h] kag Ekron. Naglalapta ang mga bangkay sang mga Filistinhon sa dalan sang Shaaraim pakadto sa Gat kag Ekron. 53 Pagkatapos nila lagas sa mga Filistinhon, nagbalik sila kag ginpanguha nila ang mga nagkalabilin sa kampo sang mga Filistinhon. 54 Ginkuha ni David ang ulo ni Goliat kag gindala sa Jerusalem, kag ginbutang niya sa iya tolda ang mga armas ni Goliat.
55 Sadtong tion nga nakita ni Saul si David nga nagapalapit kay Goliat sa pagpakig-away, nagpamangkot siya kay Abner nga kumander sang mga soldado, “Abner, kay sin-o anak inang pamatan-on?” Nagsabat si Abner, “Wala gid ako kahibalo, Mahal nga Hari.” 56 Nagsiling si Saul, “Usisaa kon kay sin-o siya anak.”
57 Sang magbalik si David sa ila kampo matapos niya napatay si Goliat, gindala siya ni Abner kay Saul. Nagabitbit pa si David sang ulo ni Goliat. 58 Nagpamangkot si Saul sa iya, “Toto, kay sin-o ka anak?” Nagsabat si David, “Anak ako sang imo sakop nga si Jesse nga taga-Betlehem.”
Footnotes
- 17:4 Sobra siyam ka tapak: sa Septuagint, mga anom ka tapak kag siyam ka pulgada.
- 17:7 mabug-at kag madamol: sa literal, pareho sa likisan sang manughabol; sa English, like a weaver’s rod.
- 17:26 wala nagatuo sa Dios: sa literal, wala matuli.
- 17:34 oso: sa English, bear.
- 17:35 liog: amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, bungot.
- 17:36 wala nagatuo sa Dios: sa literal, wala matuli.
- 17:49 ginlabyog: sa iban nga Bisaya, ginhabyog.
- 17:52 Gat: Amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, pulopatag.